THAY ĐỔI SUY NGHĨ CỦA BẠN VỀ TƯ DUY

Nhắm đến siêu nhận thức – niềm tin của chúng ta về suy nghĩ – có thể làm giảm rối loạn tâm trạng và thậm chí tâm thần phân liệt

Niềm tin của bạn về cách bạn suy nghĩ có thể định hình cuộc sống của bạn theo những cách đáng ngạc nhiên. Một loạt các phát hiện gần đây cho thấy rằng việc nhắm tới mục tiêu siêu nhận thức có thể giúp giảm bớt rối loạn tâm trạng và lo âu, và thậm chí nó có thể làm giảm triệu chứng rối loạn tâm thần.

Siêu nhận thức thường ở dưới dạng một phán xét mang tính giá trị về suy nghĩ của một người, ví dụ như “Thật tệ khi tôi luôn phân tích quá kỹ càng mọi thứ”. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những niềm tin về siêu nhận thức này có thể đóng một vai trò rất quan trọng trong rối loạn ám ảnh cưỡng chế, trầm cảm và rối loạn lo âu tổng quát, giữa những người khác. Cụ thể, nó có thể còn quan trọng hơn cả cách chúng ta định hình khung tình huống trong đầu mình, ví dụ như tập trung vào mặt tiêu cực của một sự kiện gì đó trong cuộc đời. Khung đó được gọi là thẩm định nhận thức, thường được đề cập đến trong trị liệu tâm lý, nhưng siêu nhận thức có lẽ không gây tổn hại cho bệnh nhân, nhà tâm lý học Jennifer L. Hudson của Đại học Macquarie ở Úc giải thích. Một nghiên cứu được công bố vào mùa thu năm ngoái trên Tạp chí lâm sàng về Tâm lý trẻ em và trẻ vị thành niên cho thấy trong số 83 đứa trẻ, những trẻ bị rối loạn lo âu có nhiều niềm tin tiêu cực hơn (“Lo lắng có thể làm tôi phát điên”) và các niềm tin tích cực (“Lo lắng giúp tôi cảm thấy tốt hơn”) về lo lắng hơn những đứa trẻ không an toàn. “Chúng tôi nghĩ rằng những niềm tin đó có thể đóng vai trò quan hệ nhân quả, hoặc ít nhất là một vai trò duy trì trong các rối loạn lo âu” -Hudson, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.

Theo một nghiên cứu đang phát triển thì liệu pháp siêu nhận thức có thể điều trị thành công các rối loạn tâm trạng và lo âu. Được phát triển vào năm 2008 bởi Adrian Wells, một nhà tâm lý học lâm sàng tại Đại học Manchester ở Anh, liệu pháp dạy cho bệnh nhân nhận biết và điều chỉnh lại những suy nghĩ siêu nhận thức giúp củng cố các cơ chế đối phó không hiệu quả, chẳng hạn như “sự băn khoăn của tôi không thể kiểm soát được”. Phương pháp điều trị hành vi (CBT) nhắm đến những niềm tin sai lệch “thế giới này không an toàn”. Kỹ thuật này cũng giúp con người trở nên linh hoạt hơn trong cách tư duy các suy nghĩ của họ thay vì mặc định nó là sự trầm tư.

Một nghiên cứu nhỏ được công bố vào năm ngoái trên Tạp chí Tính cách Nhật Bản đã kiểm tra liệu rằng liệu phát siêu nhận thức có thể giảm sự trầm cảm bằng cách bác bỏ những niềm tin tích cực về phong cách tư duy này hay không, chẳng hạn như “tin đồn làm tăng hiểu biết về tình huống”. Mười hai sinh viên đại học có điểm số tin đồn cao được phân ngẫu nhiên vào nhóm can thiệp trong hai tuần, và 11 người khác được chỉ định vào nhóm kiểm soát không điều trị. Kỹ thuật này làm giảm xu hướng dựa vào những suy nghĩ tiêu cực của học sinh.

Đáng ngạc nhiên hơn, một nghiên cứu nhỏ từ số phát hành tháng 6 của Tạp chí Trị liệu Hành vi và Tâm thần Thực nghiệm cho thấy rằng liệu pháp siêu nhận thức làm giảm các triệu chứng rối loạn tâm thần. Trích dẫn kết quả tổng hợp được đưa ra bởi các nghiên cứu của CBT trong điều trị rối loạn tâm thần, các nhà nghiên cứu đã cho 10 bệnh nhân rối loạn phổ tâm thần phân liệt lên đến 12 phiên điều trị siêu nhận thức trong khoảng thời gian chín tháng. Vào cuối đợt điều trị, năm trong số những người tham gia có ít nhất một triệu chứng giảm 25 phần trăm. Bốn trong số năm người này đã duy trì sự cải thiện này sau 3 tháng sau đó.

Mặc dù các nghiên cứu sâu hơn là cần thiết, nhiều bác sĩ lâm sàng và các nhà nghiên cứu đang bắt đầu tin rằng điều trị nên vượt ra ngoài việc chỉ giải quyết những suy nghĩ cụ thể của bệnh nhân để thắp sáng những niềm tin cơ bản có thể được củng cố chúng. “Các yếu tố siêu nhận thức rất quan trọng trong việc xác định các phong cách suy nghĩ vô ích trong các rối loạn tâm lý,” Robin Bailey, một tiến sĩ – ứng cử viên tại Đại học Manchester và tác giả của một bài báo gần đây cho thấy một số siêu nhận thức có tương quan thuận với lo âu về sức khỏe. “Cách một người tư duy có thể còn quan trọng hơn cả điều mà họ nghĩ.”