Năng lực tư duy và cách đánh giá năng lực tư duy

Năng lực tư duy là một trong những yếu tố quyết định thành công trong thời đại 4.0. Giáo dục cần chú trọng tới việc đánh giá đúng năng lực tư duy của mỗi học sinh. Thông qua đó mới có thể phát huy tối qua tố chất và tiềm năng của mỗi người.

Năng lực tư duy là khả năng suy nghĩ, giải quyết vấn đề để đạt được kết quả tốt nhất. Người sở hữu năng lực tư duy tốt có tính linh hoạt cao, biết lắng nghe, quan sát kỹ và quyết định hiệu quả.

Đánh giá năng lực tư duy như thế nào?

Theo nhà tâm lý học Robert Sternberg: “Đánh giá năng lực tư duy là đánh giá sự tò mò khám phá, tưởng tượng và tư duy sáng tạo. Ví như các em đã khám phá, tưởng tượng hay sáng tạo ra cái gì?”

Một trong những nhà tiên phong trong lĩnh vực này là nhà tâm lý học Ellis Paul Torrance. Ông đã đưa ra Bài Kiểm Tra Về Tư Duy Sáng Tạo Torrance (TTCT – Torrance Tests of Creative Thinking). Đây là công cụ dùng để đánh giá năng lực tư duy của một cá nhân trong kinh doanh và giáo dục.

Ông đưa ra chỉ số đánh giá năng lực tưởng tượng và tư duy sáng tạo bao gồm:

+ Thông thạo (fluency): là khả năng nảy sinh nhiều ý tưởng khác nhau vừa mới vừa có ích.
+ Linh hoạt (flexibility): là khả năng chuyển hướng tư duy hay thay đổi quan điểm, sự cởi mở để khám phá các ý tưởng hay kinh nghiệm theo những cách thức khác nhau, ở các lĩnh vực khác nhau.
+ Độc đáo (originality): là các ý tưởng mới, không bình thường.
+ Tinh tế (elaboration): là khả năng đưa thêm các chi tiết hay mở rộng ý tưởng.

Ví dụ, học sinh có thể sáng tạo được gì từ những đường nét sau:

Và đây là các sản phẩm được tạo ra:

Hãy nhìn vào sự phát triển từ những nét cơ bản thành các bức tranh ở ví dụ kể trên. Có thể thấy sáng tạo là không giới hạn, bởi năng lực tư duy của mỗi người là khác nhau.

Hiện nay có khá nhiều đơn vị giáo dục khai thác phương pháp khám phá năng lực tiềm ẩn. Tuy nhiên ở độ tuổi nhỏ, khả năng tập trung của trẻ không tốt. Bởi vậy cần có sự liên kết giữa phương pháp, chương trình và kiễn thức, kĩ năng. Làm cách nào để trẻ tập trung và phát triển được năng lực tư duy của mình tự nhiên và hiệu quả nhất. Điều này tưởng là đơn giản nhưng lại hoàn toàn không. Chúng ta cần nghiên cứu nghiêm túc với định hướng rõ ràng theo từng giai đoạn phát triển của trẻ.

CMS EDU là gì?

CMS EDU Hàn Quốc giảng dạy các nội dung giáo dục năng lực tư duy từ năm 1997. CMS EDU đã trở thành đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực đào tạo phát triển năng lực tư duy tích hợp. CMS EDU nhận thấy: “Khúc mắc chủ yếu trong đào tạo là quá tập trung vào giải quyết các bài lặp đi lặp lại. Điều này dập tắt trí tò mò của trẻ. Trẻ cần được tạo điều kiện để trải nghiệm niềm vui khám phá và cảm thấy tự tin về việc học tập.”

Từ tháng 3/2018, chương trình giáo dục của CMS EDU đã chính thức có mặt tại Việt Nam. CMS EDU có mục tiêu phát triển năng lực tư duy và khả năng sáng tạo cho trẻ 3-11 tuổi. CMS EDU sử dụng phương pháp giáo dục khác biệt, học cụ và giáo trình trực quan sinh động. CMS EDU dạy trẻ giải quyết vấn đề, phân tích, đặt ra câu hỏi và tự tìm ra câu trả lời cho câu hỏi.