Dạy trẻ học toán bằng các tình huống thực

Không chỉ có trường học mới cung cấp môi trường học toán cho trẻ. Có rất nhiều cách học toán tự nhiên có thể thực hiện bên trong và bên ngoài gia đình, và Ba Mẹ là những người thầy đầu tiên tốt nhất của trẻ.
Ba Mẹ có thể giúp trẻ lĩnh hội những khái niệm toán học cơ bản một cách nhẹ nhàng, nhưng có hiệu quả, thông qua các hoạt động trong ngày ở gia đình. CMS Edu xin giới thiệu một số ý tưởng mà Ba Mẹ có thể thực hiện ở nhà để giúp đỡ con mình như sau:

Học toán khi đi mua sắm
Thời gian đi mua sắm là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ dạy cho trẻ về toán học thông qua các hoạt động như: đếm số hàng hóa mua được, so sánh giá của hai loại hàng hóa, trả tiền mua hàng, hay đơn giản là trả tiền mua một vé uống nước và nhìn thấy số tiền trả lại là bao nhiêu. Trẻ cũng được học về tiền tệ trong những tình huống thực tế này.

Học toán khi đi tham quan
Thời gian ngồi trên xe trong lúc đi tham quan có thể sẽ rất buồn chán đối với trẻ. Để tạo cho trẻ sự hứng thú, có thể cho trẻ chơi trò đoán hướng và số của những chiếc xe màu đỏ chạy ngang qua. Trẻ cũng có thể đếm số phương tiện giao thông chạy trên đường phố hay đoán khi nào thì tới chặng đèn đỏ, đèn vàng, đèn xanh tiếp theo. Khi xe dừng đèn đỏ, trẻ có thể xác định thời gian cho tới khi nào có đèn xanh. Có thể đề nghị cho trẻ lớn đọc các con số trên những tấm bảng số, từ đó suy ra có bao nhiêu xe có số xe lớn hơn số xe trên xe nó đang đi. Cũng có thể đếm số xe buýt đang đậu tại bến xe trước khi bắt đầu cuộc hành trình, nếu cho trẻ đi chơi bằng phương tiện giao thông công cộng. Ước lượng, đếm, so sánh có thể xem như là một nhiệm vụ học trong buổi du lịch bên ngoài lớp học này.

Học toán trong trò chơi
Hãy tạo cho trẻ nhiều cơ hội để “chơi” với các biểu tượng toán. Trò chơi giúp trẻ học tốt hơn là làm bài tập toán. Các trò chơi thú vị thường dễ dàng tạo ra cho trẻ động cơ để rèn luyện các kỹ năng toán học cơ bản. Những trò chơi mà trẻ rất thích chơi là: chơi lò cò, cáo và gà mái, trốn tìm… (nhằm củng cố các kỹ năng đếm và định hướng trong không gian); hoặc những trò chơi như cớ ca rô, lô tô… (nhằm dạy trẻ biết lập kế hoạch và chọn biện pháp học đếm phù hợp); những trò chơi sử dụng con xúc xắc như: con rắn và thang… (nhằm củng cố các kỹ năng đếm, đọc bằng mắt các con số và phép tính cộng). Các bậc cha mẹ nên dành nhiều thời gian để cùng chơi với trẻ những trò chơi như “đôminô”, “chơi đổ xúc xắc”, “chơi ô ăn quan”, “xếp các thẻ bài” (theo thứ tự về số lượng, hình dạng, kích thước…), chơi xếp hình với bộ đồ chơi lê-gô, đếm số chữ cái trong tên của mình…
Việc kết hợp vận động và âm nhạc với việc lĩnh hội các biểu tượng toán sẽ làm trẻ thích thú và nhớ lâu hơn các khái niệm cần thiết.
Ngoài ra, trò chơi vẽ bằng các ngón tay cũng cho trẻ cơ hội học về số lượng một cách dễ dàng.
Hãy giữ lại những tấm thiệp chúc mừng (còn có cả phong bì). Sau đó lấy thiệp ra khỏi phong bì và đố trẻ chọn thiệp bỏ vào phong bì sao cho thật đúng kích cỡ và hình dạng.
Cho trẻ phân loại hình dạng bằng cách: Cho trẻ tự cắt những hình dạng khác nhau, sau đó cho tất cả hình dạng được cắt vào một cái áo gối. Đề nghị trẻ cho tay vào túi, đoán xem nó cầm được hình gì, làm bằng chất liệu gì… Xếp một số vật dụng lên khay và cho trẻ nhìn kỹ khay đựng đồ. Sau đó, đề nghị trẻ quay mặt đi và cô sắp xếp lại các đồ dùng trên khay. Hỏi trẻ về số lượng đồ vật trên khay…

Hình thành cho trẻ khả năng ước lượng
Khả năng ước lượng đặc biệt quan trọng trong thời đại hôm nay. Bất cứ lúc nào, chúng ta cũng có thể có cơ hội khuyến khích trẻ thể hiện khả năng ước lượng. Khi nấu ăn, trẻ có thể ước lượng thời gian nấu chin món ăn, vào bếp trẻ ước lượng số chén trong rổ. Khi xếp quần áo, trẻ ước lượng số quần áo được xếp thành một chồng, đọc sách trẻ có thể ước lượng số trang của quyển sách, đi trên đường, cho trẻ ước lượng số người ngồi trên một chiếc xe…
Như vậy – Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học toán, các bậc cha mẹ cần làm những việc sau:
• Nhận thức được những điều gì làm cho trẻ muốn học. Từ đó tạo nên khung cảnh có ý nghĩa cho trẻ giải quyết vấn đề.
• Đặt các câu hỏi kích thích chẳng hạn như: “Con có thể suy ra câu trả lời thế nào?” hay “Có cách nào khác nữa để giải quyết vấn đề không?”
• Hãy đợi cho trẻ tìm ra câu trẻ lời. Đây là một nhiệm vụ khó khăn vì chúng ta rất dễ đưa ra câu trả lời nhằm dạy tiếp. Nên nhớ là khi đứa trẻ phải vất vả mới đạt được thành công trong câu trả lời, thì lúc này tri thức đó là của nó và trẻ sẽ nhớ điều đó. Chỉ nên giúp trẻ giải thích biện pháp mà nó sử dụng để giải quyết vấn đề. Đây chính là cách tốt nhất để phát triển kỹ năng tư duy phê phán ở trẻ.
• Khen ngợi thành công nhưng chấp nhận sai lầm của trẻ như là một phần của quá trình học.

Kết luận:
Toán học có giá trị trong gia đình cũng như trong môi trường khác, và thời gian trẻ ở cùng Ba Mẹ là thời điểm tốt nhất (mà chi phí lại thấp) để truyền đạt các kiến thức và kỹ năng toán học.