Chuẩn bị tâm lý cho trẻ trong giai đoạn chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học

Giai đoạn chuyển tiếp được hiểu là giai đoạn bắt đầu trước khi trẻ lên lớp 1. Trong giai đoạn này, trẻ phải đối mặt với rất nhiều thay đổi, đó là những thay đổi về tâm sinh lý, môi trường, phương pháp dạy và học. Những sự thay đổi này có thể khiến trẻ gặp khó khăn trong quá trình chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học.

Những thay đổi trẻ phải đối mặt

1. Về môi trường vật chất trong trường học

Ở trường mầm non, việc bố trí không gian lớp học được thực hiện theo chủ đề của từng tháng với cách trang trí phong phú, đa dạng, nhiều màu sắc. Trong khi đó, ở trường tiểu học chỉ có một số khẩu hiệu, hình ảnh về kết quả học tập của học sinh…

Ở trường mầm non, vị trí ngồi của trẻ luôn thay đổi. Trẻ có thể ngồi bàn học, cũng có thể ngồi trên nền nhà hoặc học ngoài trời sao cho phù hợp với nội dung bài học và các hình thức hoạt động của trẻ. Ở trường tiểu học, học sinh phải ngồi cố định theo hàng hoặc theo nhóm, không được tùy ý thay đổi vị trí ngồi khi chưa có sự cho phép của giáo viên.

Đồ dùng đồ chơi tại trường mầm non phong phú, đa dạng (cả trong lớp và ngoài trời) và được sử dụng như những giáo cụ trực quan trong quá trình dạy và học, nhưng khi vào trường tiểu học trẻ hầu như không nhìn thấy những đồ chơi quen thuộc đó.

2. Về cách dạy của giáo viên và cách học của trẻ

Tại trường mầm non CHƠI là hoạt động chủ đạo, thậm chí học cũng thông qua viêc chơi trò chơi, trẻ luôn được di chuyển trong quá trình hoạt động. Trong khí đó tại trường tiểu học hoạt động HỌC là chủ đạo, học có chủ đích. Trẻ ngồi nghiêm túc trong suốt giờ học, quá trình dạy học tập trung vào vào nội dung của từng bộ môn

Ngoài ra những ảnh hưởng về mặt xã hội cũng tác động không ít tới trẻ như: sự thay đổi các thói quen sinh hoạt của trẻ, sự thay đổi về mối quan hệ của trẻ trong xã hội (mối quan hệ cô – trò, mối quan hệ bạn bè…)

Chính những biểu hiện vụn vặt này khiến trẻ thấy tự ti trước bạn bè, dẫn đến việc trẻ sợ đi học, thậm chí đối với nhiều bạn việc lên lớp 1 như một cú shock tinh thần. Tình trạng sợ đi học diễn ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của trẻ.

Vậy nên, việc chuẩn bị hành trang cho trẻ trước khi vào lớp 1 là điều vô cùng cần thiết. Chuẩn bị hành trang không chỉ là dạy con biết đọc, biết viết các chữ cái hay tính toán mà quan trọng là chuẩn bị cho trẻ kỹ năng thích ứng xã hội như sự tự tin, tính độc lập, sự hợp tác, sự thấu hiểu và chia sẻ. Ngoài ra Ba Mẹ còn phải quan tâm đến đời sống tinh thần và sức khỏe của trẻ. Cho dù tự tin đến đâu thì trẻ cũng sẽ gặp phải một số vấn đề trong giai đoạn đầu tiên hòa nhập với một môi trường hoàn toàn mới mẻ.

Phương pháp hỗ trợ trẻ

Ba Mẹ nên làm gì để trẻ có thể tự tin vượt qua giai đoạn chuyển tiếp hay tạm gọi là ‘khủng hoảng” này? Dưới đây là một số gợi ý của CMS muốn chia sẻ với các bậc phụ huynh:

• Dành thời gian làm bạn với con, trò chuyện với con về ngôi trường mà cả gia đình và trẻ đã dự định đi học
  Tập cho con thói quen tự lập trong sinh hoạt hàng ngày như vệ sinh cá nhân, ăn uống, sắp xếp sách vở, góc học tập
• Cho con tham gia vào việc đi mua sắm đồ dùng học tập, sách, vở, bút và để trẻ tự quyết định lựa chọn những gì mình cần. Việc làm này còn tạo hứng thú cho trẻ khi lần đầu được tiếp xúc với sách, vở, bút, thước…
• Cho trẻ đến thăm trường mới (tiểu học) cùng với các bạn sẽ học cùng trường. Ngoài ra, nếu được Ba Mẹ có thể cho trẻ tham gia vào các hoạt động với trẻ lớn hơn trong các lần đến thăm trường mới
• Quan trọng nhất đó chính là sự lắng nghe con chia sẻ về trường học mới: hãy nghe con nói về những chuyện diễn ra tại trường học, những chuyện khó khăn con phải đối mặt và cùng con tháo gỡ những vấn đề đó.

CMS hy vọng đây sẽ là một vài phương pháp hữu ích giúp cho các bậc phụ huynh và các con chuẩn bị bước vào giai đoạn mới – giai đoạn chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học một cách hiệu quả. Chúc các con có một năm học mới thuận lợi và thành công!

Tổng hợp Internet & biên soạn